Biopsja wątroby to jedno z podstawowych badań diagnostycznych stosowanych w hepatologii, czyli dziedzinie medycyny zajmującej się chorobami wątroby. Choć może brzmieć poważnie, jest to procedura bezpieczna i niezwykle cenna – pozwala dokładnie ocenić stan miąższu wątroby i zdiagnozować wiele chorób. Kiedy lekarz zleca biopsję? Jak wygląda samo badanie i co należy wiedzieć przed jego wykonaniem?
Co to jest biopsja wątroby i kiedy się ją wykonuje?
Biopsja wątroby polega na pobraniu niewielkiego wycinka tkanki wątroby w celu mikroskopowego badania histopatologicznego. Zabieg pozwala na ocenę zaawansowania zmian, stopnia zapalenia, zwłóknienia czy obecności komórek nowotworowych. Biopsję wykonuje się najczęściej, gdy inne badania (np. USG, rezonans, badania krwi) nie dają jednoznacznych odpowiedzi.
Najczęstsze wskazania do wykonania biopsji wątroby to:
-
przewlekłe zapalenie wątroby (np. HBV, HCV),
-
podejrzenie stłuszczenia lub marskości,
-
niejasne zmiany ogniskowe w USG lub TK,
-
monitorowanie skuteczności leczenia chorób wątroby,
-
diagnostyka chorób autoimmunologicznych lub metabolicznych (np. hemochromatozy, choroby Wilsona).
Jak wygląda badanie i czy jest bolesne?
Biopsję wątroby najczęściej wykonuje się przezskórnie – pod kontrolą USG lekarz wprowadza cienką igłę przez powłoki brzuszne do wątroby i pobiera próbkę tkanki. Cała procedura trwa zwykle kilka minut. Przed badaniem pacjent otrzymuje miejscowe znieczulenie, co minimalizuje ból i dyskomfort.
Po zabiegu konieczna jest kilkugodzinna obserwacja w szpitalu – najczęściej pacjent zostaje na 4–6 godzin w pozycji leżącej, by zapobiec ewentualnym powikłaniom, takim jak krwawienie czy ból w prawym boku. W większości przypadków biopsja przebiega bez komplikacji.
Istnieją też inne metody wykonania biopsji, np. przez żyłę szyjną (biopsja przezżylna) – stosowana u pacjentów z zaburzeniami krzepnięcia – lub biopsja laparoskopowa, wykonywana w trakcie innych zabiegów operacyjnych.
Jak się przygotować do biopsji wątroby?
Przygotowanie do biopsji obejmuje przede wszystkim wykonanie badań krwi, które ocenią parametry krzepnięcia (m.in. INR, APTT, płytki krwi). Często konieczne jest również odstawienie leków wpływających na krzepliwość krwi (np. aspiryny, leków przeciwzakrzepowych), co należy omówić z lekarzem.
Na badanie należy zgłosić się na czczo – minimum 6 godzin bez jedzenia i picia. Dobrze jest również przygotować się psychicznie – biopsja to rutynowe badanie, ale dla wielu pacjentów stresujące. Rozmowa z personelem medycznym i dokładne poznanie procedury może znacznie obniżyć poziom lęku.
Podsumowanie
Biopsja wątroby to cenne narzędzie diagnostyczne, które pozwala wykryć i ocenić wiele chorób wątroby na wczesnym etapie. Choć może budzić obawy, jest to zabieg bezpieczny, szybki i dobrze tolerowany przez większość pacjentów. Kluczem do jego skuteczności i bezpieczeństwa jest odpowiednie przygotowanie oraz przeprowadzenie przez doświadczony personel medyczny.